CO WARTO WIEDZIEĆ O ADAPTACJI W ŻŁOBKU SZUMILAS?
Adaptację maluchów do pobytu w żłobku staramy się przeprowadzić z uważnością i troską o zmniejszenie stresu dziecka (nie można też zapominać o jego rodzicach, których emocje często odgrywają istotną rolę w tym procesie).
RAMOWY HARMONOGRAM ADAPTACJI, ETAPY ADAPTACJI
Należy pamiętać, iż są to założenia modelowe. Każda adaptacja przebiega inaczej, ponieważ każde dziecko jest inne. Czas poszczególnych etapów jest dostosowywany do możliwości dziecka (skracany lub wydłużany). Adaptacje zazwyczają trwają od 2 do 4 tygoni.
I Etap – trwa kilka dni, pobyt dziecka z rodzicem na sali i podwórku, oswajanie się z otoczeniem, rodzic jest głównym opiekunem dającym poczucie bezpieczeństwa, nawiązywanie kontaktu kadry z dzieckiem, głównie swobodna zabawa i eksploracja przez dzieco, zachęcamy dziecko do udziału w zabawach czy posiłkach - nie zmuszamy, nie wyręczmy, czas pobytu ok. 1-2 h dziennie.
II Etap – trwa kilka dni, pobyt dziecka nadal z rodzicem, oswajanie się z krótką nieobecnością rodzica, głównie swobodna zabawa i eksploracja otoczenia przez dziecko, nawiązywanie relacji kadry z dzieckiem, przejmowanie opieki nad dzieckiem przez kadrę/wycofywanie się rodzica (np. rodzic wycofuje się podejmowania aktywności wobec dziecka, znajduje sobie wygodne miejsce na sali i tam spędza czas, dziecko w każdej chwili może obserwować rodzica, podejść do niego, przytulić się czy usiąść na kolanach), czas pobytu ok. 2-3 h dziennie.
III Etap – trwa kilka dni, pobyt dziecka w miarę możliwości samodzielny- do drzemki, przyjście rodzica z dzieckiem na salę, czas na wspólną zabawę następnie pożegnanie, nawiązywanie relacji kadry z dzieckiem, przejmowanie opieki nad dzieckiem przez kadrę, przy odbiorze – ważne jest zarezerwowanie czasu na wejście na salę, chwilę wspólnego czasu/zabawy oraz pożegnanie z kadrą i innymi dziećmi bez pośpiechu, czas pobytu ok. 3-4 h dziennie.
IV Etap – trwa kilka dni, pobyt dziecka samodzielny łącznie z drzemką, ważne jest zarezerwować czas na wejście z dzieckiem chwilę zabawy oraz pożegnanie bez pośpiechu, nawiązywanie relacji kadry z dzieckiem, przejmowanie opieki nad dzieckiem przez kadrę, podobnie przy odbiorze- ważne jest zarezerwować czas na wejście z dzieckiem chwilę zabawy oraz pożegnanie się z kadrą i innymi dziećmi bez pośpiechu, czas pobytu ok. 7 h dziennie
Kryzysy- zdarzają się często, należy dać dziecku czas, wrócić do wcześniejszego etapu, przeanalizować wspólne z kadrą przyczynę i dalsze postępowanie. Jeśli kryzys zdarza się wtedy, gdy dziecko zostaje samo, długo płacze, po przyjechaniu rodzica po odbiór dziecka ważne jest, aby rodzic wszedł na salę i pobył jeszcze jakiś czas z dzieckiem w żłobku (należy unikać kształtowania przeświadczenia u dziecka, że rodzic ratuje dziecko z miejsca, którego jeszcze nie poznałem, gdzie jest mi trudno, na rzecz kształtowania przeświadczenia – ((Rodzic) Wiem, że jesteś smutny i jest Ci trudno, jednak spójrz to jest fajne miejsce, będąc tu czuję się ok, spróbujmy je oswoić wspólnie).
Kiedy adaptacja zmierza w dobrym kierunku:
- dziecko nie reaguje nadmiernym stresem kiedy rodzic się żegna i wychodzi
- dziecko nie jest cały czas przy rodzicu, bawi się z dziećmi
- dziecko zwraca się do osób z kadry (patrzy w oczy, pozwala się dotykać czy brać na ręce)
- wchodzi do grupy bez stresu lub napięcia
- nawet jeśli zdarza mu się płakać przy rozstaniu, w ciągu kilku minut potrafi się uspokoić
- w grupie jest swobodne i pogodne
- bierze udział w zabawach
PROGRAM ŻŁOBKA SZUMILAS
Naszą bazą do tworzenia programu Żłobka Szumilas są „Standardy pracy z dziećmi do lat 3” wypracowane przez grupę ekspertów pod kierunkiem Fundacji Rozwoju Dzieci im. Komeńskiego.
I. SPECYFIKA GRUPY:
*25 dzieci w wieku 1-3 lat
II. CELE PLACÓWKI:
- WSPARCIE DZIECI W ICH PRAWIDŁOWYM ROZWOJU
- ROZWÓJ SAMODZIELNOŚCI DZIECI
- WSPARCIE RODZICÓW (OPIEKUNÓW) MAŁYCH DZIECI
Cele szczegółowe:
- wspieranie i stymulowanie indywidualnego rozwoju dziecka, uwzględniając jego obecne potrzeby, możliwości, problemy – wspieranie poprzez kontakt i tworzenie bliskiej relacji;
- stworzenie bezpiecznego miejsca opartego na szacunku, życzliwości, rozumieniu dziecka; podobnie jak w domu;
- pomoc w usamodzielnianiu się dzieci, w budowaniu ich autonomii (uczenie i rozwijanie umiejętności niezbędnych do samodzielnego życia oraz wyrabiania umiejętności zachowania się w otaczającym świecie);
- wspieranie rozwoju emocjonalnego, wyrabianie, rozwój u dzieci umiejętności życia w grupie;
- wspieranie rodziny w procesie wychowania;
III. FUNDAMENTY I WARTOŚCI:
A. WIZJA DZIECKA
Dziecko to mały człowiek.
Ważne jest, aby zapewniając dziecku bezpieczeństwo pozwolić mu na swobodną , samodzielną eksplorację i doświadczanie otaczającego go świata. Każde dziecko jest inne: ma inne predyspozycje, rodzinę, środowisko; dlatego ma tez inne potrzeby, problemy i potencjały. Wychowawcy powinni zatem do każdego dziecka podchodzić indywidualnie z poszanowaniem jego emocji, przeżyć i tego kim ono jest. Ważne jest, aby dawać dziecku przestrzeń, wolność, swobodę i pozwolić mu na samodzielne pokonywanie trudności dopóki samo sobie radzi.
B. MISJA PLACÓWKI
Misją placówki jest troska o dobro dzieci, o ich bezpieczeństwo fizyczne i emocjonalne, poszanowanie dla jego autonomii, jego aktualnych potrzeb i uczuć; dziecko to mały człowiek, któremu trochę trzeba pomóc oswoić nowy świat, w który wszedł.
Żłobek jest bezpiecznym miejscem wspierającym rodziny z małymi dziećmi. Żłobek wspiera dzieci w ich prawidłowym rozwoju. Placówka ma transparentne zasady i działa spójnie (deklaracje, założenia pokrywają się z codziennymi działaniami). Jest miejscem nauki samodzielności, bezpiecznego doświadczania i eksploracji.
Dla kadry placówka jest miejscem rozwoju i samorealizacji, do którego przychodzi z chęcią. Członkowie kadry lubią się, szanują i wzajemnie wspierają. Są wobec siebie szczerzy i wprost.
C. WIZJA WYCHOWAWCY
Wychowawca jest towarzyszem w rozwoju dziecka , podąża za nim ("nie idź za mną bo nie znam drogi, nie idź przede ną bo nie nadążam idź obok mnie").Wychowawca jest życzliwym dorosłym: świadomym i dojrzałym emocjonalnie. Ważne jest, aby umiał przyznawać się do błędów.
Zadania wychowawcy:
- Dbanie o bezpieczeństwo dzieci.
- Dbanie o prawidłowy i wszechstronny rozwój dzieci (wspieranie, inicjowanie, dostarczanie możliwości).
- Organizacja dnia (dbanie o porządek, prowadzenie adekwatnej dokumentacji).
- Wspieranie rodziców, współpraca z rodzicami.
- Dbanie o dobrą atmosferę w grupie i zespole.
Cechy wychowawcy:
Wychowawcy mają odpowiednie kwalifikacje oraz predyspozycje emocjonalne.
IV. PRACA PEDAGOGICZNA:
Założenia pracy pedagogicznej odnoszą się do wszystkich obszarów rozwoju dzieci
Wspieranie rozwoju w sferze ruchowej:
- rozwój dużej i małej motoryki,
- rozwój sprawności ogólnej i wychwytywanie wad postawy,
- zachęcanie do aktywności ruchowej,
- kształtowanie, ćwiczenie koordynacji wzrokowo-ruchowej,
Rozwój mowy, wyobraźni i myślenia przyczynowo-skutkowego:
- wspieranie procesu myślenia logicznego i koncentracji;
- kształtowanie poprawnej mowy dzieci , usprawnianie narządów artykulacyjnych;
- uczenie komunikowania się z otoczeniem;
- rozwój wyobraźni za sprawą książek i różnych ilustracji;
Rozwój poznawczy i pobudzanie zmysłów (rozwój sensomotoryczny):
- budzenie i aktywizowanie ciekawości oraz aktywności poznawczej dziecka,
- dostarczanie okazji do odkrywania, badania, doświadczania wszystkimi zmysłami (niech patrzą, korzystają i poznają co je interesuje),
- uwrażliwianie na muzykę, sztukę, piękno,
Rozwój samoobsługi:
- kształtowanie i doskonalenie czynności samoobsługowych i nawyków higienicznych: samodzielne spożywanie posiłków i picie napojów, samodzielne korzystanie z toalety, sygnalizowanie swoich potrzeb fizjologicznych, próby samodzielnego ubierania się, kształtowanie nawyku dbania o porządek i sprzątania po sobie;
Rozwój społeczny i emocjonalny:
- kształtowanie życzliwych postaw wobec innych, empatii,
- kształtowanie nawyków grzecznościowych, typu, dziękuję , dzień dobry,
- uczenie zasad współbycia z innymi (one nie są w stanie współpracować. Współbycie oznacza dla mnie że nie szkodzę innym, jestem obok lub z tobą życzliwa i próbująca rozwiązywać konflikty, jeśli się pojawią , znaleźć rozwiązanie dobre dla obu stron),
Metody (jak chcemy to osiągnąć, co robić, jak pracować?)
Podstawą jest zaangażowanie w pracę, troska o dziecko, dbałość o jego uczucia, potrzeby, Potrzebne jest: Zaangażowanie w dzieci, chęć ich zrozumienia, cierpliwość i życzliwość, uważność, nie wyręczanie, chęć zmiany swoich zachowań które w żaden sposób nie służą dziecku albo wręcz szkodzą.
Drugą podstawą są zróżnicowane i zindywidualizowane formy pracy z dzieckiem.
A.W placówce wspierany jest rozwój kompetencji motorycznych dzieci
- dzieci mają zapewnione miejsce do swobodnego poruszania się (czołgania, czworakowania, biegania, wspinania, kręcenia się w kółko), korzystają z zabaw na dworze (codziennie), mają do dyspozycji przedmioty, na które mogą się wspinać (duże klocki),
- w ciągu każdego dnia jest czas na zabawy ruchowe (gimnastyka, taniec, zabawy przy muzyce, piłki, balony, woreczki sensoryczne),
- stale dostępne są materiały wspomagające rozwój małej motoryki (manipulowanie, dopasowywanie, wkładanie, wyjmowanie, chwytanie, wkręcanie itp.),
Rozwój ruchowy wspomaga:
B.W placówce wspierany jest rozwój kompetencji językowych dzieci
- kadra wykorzystuje różne sytuacje w ciągu dnia na nawiązanie werbalnej interakcji z dziećmi, eksponuje książki w sposób zachęcający dzieci do korzystania z nich – samodzielnego oglądania, rozmów na ich temat, pozwala do końca wypowiedzieć się dziecku (nie zgaduje czego dziecko potrzebuje), inicjuje zabawy z pacynkami, opowiadanie baśni,
Rozwój mowy, wyobraźni i myślenia przyczynowo-skutkowego wspomogą:
C.W placówce wspierany jest rozwój kompetencji emocjonalnych dzieci
D.W placówce wspierany jest rozwój kompetencji społecznych dzieci
- rozmawiając z dziećmi, kadra aktywnie ich słucha, jest uważna na relacje pomiędzy dziećmi oraz dziećmi i kadrą,
- dzieci mają możliwość decydowania, czy chcą się dzielić z innymi dziećmi,
- dzieci uczą się czekać na swoją kolej,
- dzieci mają możliwość pomagania innym dzieciom,
- dzieci mają możliwość samodzielnego rozwiązywania konfliktów między sobą,
- dzieci są wspierane w rozwiązywaniu konfliktów, jeśli same nie potrafią znaleźć rozwiązania problemu,
- dzieci są zachęcane do podejmowania różnych ról,
- dzieci są wspierane w budowaniu relacji z innymi dziećmi,
- kadra ma wspólną strategię wspierania dzieci w sytuacjach konfliktów między nimi.
Rozwój społeczny i emocjonalny wspomogą:
E.W placówce wspierany jest rozwój kompetencji poznawczych dzieci
Rozwój poznawczy i pobudzanie zmysłów (rozwój sensomotoryczny) wspomogą:
F. W placówce wspierany jest rozwój samodzielności dzieci
Rozwój samoobsługi wspomogą:
G.W placówce wspierana jest kreatywność dzieci
- kadra wspiera szukanie przez dzieci kreatywnych rozwiązań różnych sytuacji w życiu codziennym,
- dzieci mają możliwość (czas, przestrzeń, akceptacja personelu) do podejmowania nowych wyzwań,
- wśród pomocy dostępnych dla dzieci nie ma szablonów (plansz, kolorowanek ani kart do wypełniania),
- dzieci mają możliwość tańczenia i śpiewania,
- w ciągu całego dnia dzieci mają do dyspozycji instrumenty muzyczne i różnorodne materiały plastyczne (glina, muzyka na żywo: gitara, akordeon, itp.),
- dzieci mają możliwość rysowania/malowania na płaszczyznach większych niż A3,
- dzieci mają możliwość kontaktu z różnymi dziedzinami sztuki (malarstwo, rzeźba, muzyka poważna),
- dzieci mają możliwość słuchania muzyki wysokiej jakości (zarówno pod względem technicznym, jak i artystycznym),
- dzieci mają do dyspozycji książki i albumy,
- dzieci mają miejsce na tworzenie zarówno wewnątrz budynku, jak i na dworze.
Wierzymy, że aby dziecko dobrze się rozwijało powinno także właściwie się odżywiać i codziennie spędzać czas na dworze. Z tego powodu będziemy dbać o jakość posiłków w żłobku (to dziecko decyduje czy chce jeść i jak dużo) oraz o codzienne wyjścia na dwór (w myśl skandynawskiej zasady, że nie ma złej pogody na spacer, jest tylko nieodpowiednie ubranie).
V. WSPÓŁPRACA Z RODZICAMI:
Współpraca kadry i rodziców jest oparta na partnerstwie, którego podstawą jest rozumienie decydującej roli rodziców i rodziny w życiu dziecka. Wymiana informacji między rodzicami a personelem jest niezbędna. Bardzo ważne dla nas jest otwartość, szczerość i zaufanie. Kadra wspiera rodziców w wypełnianiu obowiązków rodzicielskich i uwzględnia ich zdanie w sprawach związanych z funkcjonowaniem placówki.
Cele współpracy z rodziną:
- poznanie dziecka i jego środowiska,
- stała wymiana spostrzeżeń dotyczących rozwoju dziecka, dla zapewnienia najlepszego możliwego rozwoju, adekwatnego do aktualnych potrzeb i możliwości,
- współpraca z rodziną ma służyć jak najlepszej adaptacji dziecka do nowego miejsca, jakim jest żłobek, takie zaaklimatyzowanie się w żłobku dzięki spójności w działaniach ( np. odstawienie smoczka – jeśli w domu, to i w żłobku, odpieluchowywanie, stawianie jasnych granic, bądź rutynowy plan dnia - jeśli w żłobku, to i w domu oraz spójnemu rozwojowi dziecka,
- stworzenie partnerskich relacji, opartej na wzajemnym słuchaniu, wymianie spostrzeżeń dotyczących dziecka i wspólnym szukaniu rozwiązań (żłobek tego sam nie załatwi, ale też nie może zrzucać całej odpowiedzialności na rodzica, skoro dziecko przebywa 8 h w placówce),
Kadra dba o dobrą atmosferę współpracy z rodzicami. Placówka jest otwarta na obecność rodziców:
- istnieją określone zasady przebywania rodziców na terenie placówki,
- rodzice mogą wchodzić do sali, w których przebywają dzieci, z zachowaniem zasad porządku i higieny,
- rodzice mają możliwość odwiedzania dzieci w placówce,
- osoby przyprowadzające i odbierające dzieci są osobiście witane i żegnane przez personel,
- otwartość na obecność rodziców jest zapisana w misji placówki,
Kadra dba o utrzymanie stałego kontaktu z rodzicami:
- kadra organizuje spotkania grupowe z rodzicami – regularnie i w razie doraźnej potrzeby (także na wniosek rodziców),
- rodzice są informowani o planowanych spotkaniach z co najmniej miesięcznym wyprzedzeniem,
- co najmniej raz w roku kadra umawia się z rodzicami na indywidualną rozmowę o rozwoju dziecka,
- kadra organizuje indywidualną rozmowę z rodzicami na ich prośbę,
- w placówce jest ustalona procedura informowania rodziców o niepokojących zachowaniach dziecka,
- rodzice są na bieżąco informowani o działaniach podejmowanych z dziećmi (tablica ogłoszeń, mail).
Placówka stwarza rodzicom możliwość poszerzania wiedzy i doskonalenia kompetencji rodzicielskich:
- kadra zachęca rodziców do udziału w warsztatach i spotkaniach dotyczących rozwoju i wychowania dzieci organizowanych w placówce i poza nią,
- kadra udostępnia rodzicom informacje i materiały wspierające ich umiejętności wychowawcze,
Placówka stwarza warunki do wolontariatu rodziców:
- kadra umożliwia rodzicom włączanie się w codzienne zajęcia z dziećmi,
- placówka organizuje szkolenia dla wolontariuszy lub dysponuje aktualną ofertą szkoleń dostępnych w najbliższej okolicy,
Rodzice mają wpływ na sposób funkcjonowania placówki:
W placówce są spisane zasady współpracy z rodzicami:
- zasady współpracy określają obszary współdecydowania: jest jasne, co rodzice mogą konsultować (decyzje podejmuje kadra), a o czym decydują wspólnie z kadrą,
- są ustalone zasady korzystania przez rodziców z pomieszczeń placówki i ogrodu,
Rodzice mają możliwości angażowania się w działanie placówki:
- kadra zachęca rodziców do czynnego udziału w pracy placówki,
- na grupowych spotkaniach omawiane są tematy z uwzględnieniem propozycji rodziców,
Placówka umożliwia wzajemny kontakt między rodzicami:
- placówka udostępnia miejsce do spotkań grup rodziców,
- istnieje możliwość zamieszczania informacji od rodziców na tablicach informacyjnych.
